Nicolas Chauvin, een overdreven Franse chauvinist

Als een persoon overdreven vaderlandslievend of patriottistisch is, wordt wel eens gezegd dat men te maken heeft met een chauvinist. Chauvinisme wordt door woordenboek Van Dale dan ook omschreven als ‘blinde liefde voor het eigen land’. Het begrip doet Frans aan en Fransen staan in zijn algemeenheid ook bekend als een vrij chauvinistisch volk. Niet zo verwonderlijk dus dat het woord chauvinisme ook afkomstig is uit Frankrijk…

Het woord chauvinisme is een zogeheten eponiem. Het is namelijk afgeleid van het fictieve personage Nicolas Chauvin, een enthousiaste en vaderlandslievende Franse soldaat die voorkomt in verschillende Franse blijspelen en komedies. In 1821 wordt hij voor het eerst vermeld in het werk Le Soldat laboureur en later wordt hij onder meer nog opgevoerd in het La Cocarde tricolore, een komedie van de gebroeders Cogniard uit 1831.

De chauvinist keert na zijn diensttijd terug naar zijn geboorteplaats Rochefort. Het verhaal is dan echter nog niet uit. Als hij na de nederlaag van Napoleon bij Waterloo hoort dat de afgezette keizer, voor zijn verbanning naar Sint Helena, enige tijd in zijn woonplaats verblijft, spoedt de chauvinist zich naar Napoleons verblijfplaats en posteert zich voor diens slaapkamerdeur. Chauvin weigert hierna van de zijde van de door hem zo geadoreerde ex-keizer te wijken en volgt hem overal.

Kort voor zijn dood zou Nicolas Chauvin van enkele gekleurde lakens een Franse vlag hebben gemaakt zodat hij hier na zijn overlijden in kon worden gewikkeld.

Woordenboek

De werken waarin de chauvinist figureert raakten zo bekend dat zijn naam symbool kwam te staan voor ongebreidelde (Franse) vaderlandsliefde. In 1871 werd het begrip officieel opgenomen in het gezaghebbende woordenboek van de Académie française. Hierin wordt chauvinisme omschreven als:

…een populaire uitdrukking die wordt gebruikt om iemand belachelijk te maken die de glorie van het Franse leger op buitengewone wijze verheerlijkt.

Bronnen ▼